Για την υπόθεση του ΙΚΕΑ και μια αρχαιολογική ανασκαφή στο Αιγάλεω

Διαβάσαμε στις εφημερίδες: «Το νέο πολυκατάστημα ειδών σπιτιού ΙΚΕΑ, που αναμένεται να λειτουργήσει στο πρώτο εξάμηνο του 2007, θα έχει έκταση ανάλογη με αυτό του αεροδρομίου, περί τα 25.000 τ.μ. και χώρο στάθμευσης 2.000 θέσεων. Βάσει της συμφωνίας, η επένδυση στο ακίνητο βαρύνει τον ιδιοκτήτη (το κόστος ανέρχεται στα 10 εκατ.ευρώ), ενώ για τον Φουρλή περιορίζεται στα έξοδα εγκατάστασης και τις αρχικές προμήθειες. Το τίμημα της μίσθωσης δεν είναι συγκεκριμένο, αλλά θα κυμαίνεται σε ποσοστό επί των καθαρών πωλήσεων του καταστήματος, κόστος που θα βαρύνει το περιθώριο μεικτού κέρδους της εταιρείας».

Τελικά, το κατάστημα θα λειτουργήσει μάλλον το χειμώνα και δεν είναι διόλου απίθανο να βιώσουμε έναν τραγελαφικό αιματηρό εμφύλιο μεταξύ των λυσσασμένων καταναλωτών με δεδομένα εκείνα τα εγκαίνια του καταστήματος του Λονδίνου τον Φλεβάρη του 2005:

«Ένας άνδρας τραυματίστηκε με μαχαίρι και πολλοί ποδοπατήθηκαν κατά την επεισοδιακή έναρξη της λειτουργίας πολυκαταστήματος ΙΚΕΑ στο Έντομντον του βόρειου Λονδίνου τα μεσάνυχτα της Τετάρτης. Το γιγαντιαίο σουηδικό πολυκάταστημα ειδών οικιακής χρήσης αναγκάσθηκε να κλείσει τις πόρτες του 30 λεπτά μετά το άνοιγμα, καθώς χιλιάδες αγοραστές είχαν συρρεύσει για να επωφεληθούν από τις υπερεκπτώσεις στα προσφερόμενα είδη.
«Πίσω μου βρίσκονταν τουλάχιστον 500 άτομα και όλοι έσπρωχναν για να περάσουν από ένα κενό πλάτους ενός μέτρου» δήλωσε η Τζολίν Κούπερ στο Sky News μιλώντας για την πρώτη της επίσκεψη στο διάσημο πολυκατάστημα.
«Προσπαθούσαν να κλείσουν τις πόρτες για να μην αφήσουν να μπουν άλλοι πελάτες, έτσι όλοι πίσω μου έσπρωχναν για να περάσουν από τη μισάνοιχτη πόρτα. Ήταν πραγματικά μια τρομακτική εμπειρία» ανέφερε.

Η επέλαση του τριτογενή τομέα στην περιοχή του Αιγάλεω με «ναυαρχίδα» πλέον το νέο κατάστημα ΙΚΕΑ πρόκειται να αναδιατάξει τα δεδομένα ροής και συσσώρευσης του κεφαλαίου στην περιοχή. Οι μη ανταγωνιστικές –μικρές- επενδύσεις θα αφανιστούν και αυτό μας ενδιαφέρει, φυσικά, στο βαθμό που οι εργασιακές συνθήκες θα επιβαρυνθούν σε κάθε χώρο μια και οι εργαζόμενοι είναι αυτοί που συνήθως σηκώνουν το βάρος της συμπίεσης του κόστους παραγωγής ή/και διακίνησης εμπορευμάτων. Ο χάρτης της πόλης θα αλλάξει και όλη η πολεοδομική φιλοσοφία θα ρυθμιστεί με βάση συγκεκριμένους εμπορευματικούς πόλους.

Πέραν των άλλων, εξελίσσεται και μια ανασκαφή στο χώρο που χτίζεται το ΙΚΕΑ. Καμία σχετική ανακοίνωση της Κεντρικής Αρχαιολογικής Εταιρίας δεν έχει πέσει στην αντίληψή μας και παραθέτουμε φωτογραφίες όπου φαίνεται ένα μέρος της ανασκαφής να έχει ξεθεμελιωθεί τελείως. Ένα μέρος της ανασκαφής δεν υπάρχει πλέον και στη θέση του χτίστηκε μέρος των θεμελίων του μεγακαταστήματος. Φυσικά, κανείς δεν γνωρίζει το μέλλον και της υπόλοιπης ανασκαφής. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε από τις ανασκαφικές τάφρους περί τίνος πρόκειται, δηλαδή αν πρόκειται για οικισμό ή για νεκροταφείο ή για οτιδήποτε άλλο. Κανείς έτσι κι αλλιώς δεν μιλάει γι’ αυτό. Το τοπίο πάντως, με δεδομένη την πυκνή βλάστηση και το ποτάμι του Κηφισού, όπως αυτά υπήρχαν μέχρι τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, μπορεί να φανταστεί κανείς ότι θα ήταν εξαιρετικής ομορφιάς. Όπως και νά’ χει, η αναφορά μας δεν γίνεται στη βάση κάποιας αρχαιολατρίας αλλά στη βάση κατάδειξης της γνωστής επιθετικότητας του καπιταλισμού στην ίδια την Ιστορία, στα ίχνη και τα αποτυπώματά της. Πρόκειται για τον ίδιο καπιταλισμό που λίγο παραπάνω στο Μετρό του Εσταυρωμένου καμώνεται την φροντίδα για τις αρχαιότητες βάζοντάς τες μέσα σε διακοσμητικές βιτρίνες. Ποιά θα είναι άραγε η τύχη της υπόλοιπης ανασκαφής; Αμφιβάλλει κανείς ότι θα είναι το πάρκινγκ των 2.000 θέσεων;

Θα παρακολουθούμε, πάντως, όλες τις σχετικές εξελίξεις.

img_0041

img_0394

img_0046

Θραύσματα παρελθόντος

prokiriksi-katalipsis

katalipsi-aigaleo

Αξίζει τον κόπο να ανασύρουμε μερικές αξιοπρεπείς ιστορικές στιγμές από το εξόριστο παρελθόν της περιοχής μας. Πρόκειται για την κατάληψη του Μποδοσάκειου-Φρειδερίκειου κτιρίου που μέχρι το 1977 στεγαζόταν το Γ’ δημοτικό σχολείο Αιγάλεω, απέναντι ακριβώς από
την είσοδο του Μπαρουτάδικου επί της Ιεράς Οδού. Η κατάληψη διήρκεσε δύο περίπου μήνες, Νοέμβρη και Δεκέμβρη του 1981, μέχρι που τα συνεργεία του Δήμου υλοποίησαν απόφαση της τοπικής εξουσίας να κατεδαφιστεί το κτίριο για να πάρει τη θέση του το σημερινό μικρό παρκάκι-παιδική χαρά.
Πρόκειται για ενδεικτικό μέρος ενός μεγαλύτερου αρχείου που υπάρχει στα χέρια μας, ασφυκτιά πλέον στα συρτάρια και πρέπει να πάρει σύντομα το δρόμο της δημοσιοποίησής του για την αποκατάσταση των κατασυκοφαντημένων -από την κυρίαρχη ανάγνωση του ιστορικού χρόνου- κοινωνικών αγώνων της περιοχής μας.

Λίγα λόγια για το Μετρό

camera-metro

Το μετρό του Λονδίνου αριθμεί πλέον ενάμισι αιώνα ζωής, σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες μισό αιώνα και στην Αθήνα του 2007 οι μοντέρνες τρύπες του μετρό έφτασαν στο σημείο να θεωρούνται ένα μεγάλο κατόρθωμα. Το μετρό στην Αθήνα δεν χρειάστηκε να εκσυγχρονιστεί γιατί απλά δεν υπήρχε. Φτιάχτηκε απευθείας σύγχρονο με ό,τι αυτή η έννοια σημαίνει στο πλαίσιο του καπιταλισμού. Εφαρμόζει άμεσα όλη την ευρωπαϊκή εμπειρία χωρίς να έχει καμία αντιστοίχηση με την εξέλιξη του μέσου αυτού μέσα στις συγκεκριμένες κοινωνίες και, όπως είναι φυσικό, την εφαρμόζει σε τέτοιον βαθμό που να διαφέρει με απόσταση από κάθε άλλο γηγενές μέσο μαζικής μεταφοράς. Κι έτσι, ο υπόγειος «παράδεισος» του μετρό δεν έχει απολύτως καμία σχέση με την επίγεια «κόλαση» της πλατείας αττικής, του μεταξουργείου, του αγίου αντωνίου, του αγίου δημητρίου, του κεραμικού, του βοτανικού, του αιγάλεω.

Ο χαρακτήρας του μετρό, πάντα στο πλαίσιο της «δημοκρατικής σκέψης», είναι διαταξικής ή υπερταξικής αναφοράς, καθώς έρχεται να εξυπηρετήσει άμεσες κοινωνικές ανάγκες. Στην ουσία, όμως, αποτελεί κατεξοχήν επιθετικό ταξικό πρότυπο καθιερώνοντας μια ανταγωνιστική κοινωνική σχέση, προσβάλλοντας και προκαλώντας ευθέως την αταξία και την πολυποικιλότητα των φτωχών προαστίων μέσα από τα οποία διέρχεται. Από αυτήν την αταξία και την πολυποικιλότητα λοιπόν απειλείται και απέναντι σε αυτά τα κοινωνικά χαρακτηριστικά οπλίζεται με κάθε τρόπο. Η ιλουστρασιόν ατμόσφαιρα, η επιτηδευμένη και εκκωφαντική αποστείρωση, οι ένοπλοι φρουροί, οι κάμερες, οι μεγαφωνικές επιπλήξεις, αυτό που θέλουν είναι να θυμίζουν σε όλους πώς τα αφεντικά αντιλαμβάνονται την προοπτική για όλους ανεξαιρέτως τους δημόσιους χώρους, την προοπτική που διεκδικούν για ολόκληρη την κοινωνία. Με αυτόν τον τρόπο το μετρό από λειτουργικό μέσο μαζικής μεταφοράς καταντάει ένας χώρος ασκήσεων υποταγής και εκπειθάρχησης.

Όσο, όμως, και επιθετικά να είναι τα χαρακτηριστικά αυτού του «πρότυπου» δημόσιου χώρου δεν θα μπορέσουν ποτέ να επιβληθούν σε εκείνους τους κοινωνικούς χώρους της μητρόπολης που είτε δεν μπορούν -φύσει και θέσει- είτε δεν θέλουν να συμμεριστούν τον καπιταλιστικό εκσυγχρονισμό. Έτσι, το μετρό θα σέρνει μόνιμα την κουλτούρα των επιβολών του κάτω από την πόλη γιατί στην επιφάνειά της πάντα θα υπάρχουν πολλές και διαφορετικές κουλτούρες που θα υπερασπίζονται την ύπαρξή τους με κάθε τρόπο, νόμιμο ή παραβατικό, εναντιωματικά στην καπιταλιστική ομογενοποίηση και τον καταναγκαστικό στρατωνισμό. Γι’ αυτό η κουλτούρα του μετρό θα είναι μια κουλτούρα φόβου. Ο κόσμος των πάμφτωχων, των απόκληρων και των αποκλεισμένων, όμως, όσο ανεπιθύμητος είναι μέσα στην ευρωπαϊκή επιτήδευση τόσο μίσος και της επιφυλάσσει.

Αν το μετρό ανήκει ήδη στις μωροφιλοδοξίες των κυρίαρχων, είναι σίγουρο ότι θα δυσκολευτούν να τις βγάλουν από τις τρύπες του μετροπόντικα. Γιατί, απλά, οι δημόσιοι χώροι δεν πρόκειται να γίνουν υγειονομικές ζώνες, καταναλωτικά πάρκα και πειθαρχικοί στρατώνες.