Ο διευθυντής της Τράπεζας της Ελλάδας Γκαργκάνας, στις 10 Ιούνη 2008, στην τελευταία του συνάντηση με τους οικονομικούς συντάκτες, ολοκληρώνοντας την γνωστή σε όλους 6χρονη νεοφιλελεύθερη θητεία του, παρουσίασε στοιχεία από τους ισολογισμούς 440 επιχειρήσεων. Από αυτά προκύπτει μια αύξηση κερδών το 2007 σε σχέση με το 2006 στο χονδρικό εμπόριο καταναλωτικών αγαθών κατά 32,7%, στο χονδρικό εμπόριο και άλλες υπηρεσίες 82,1%, στο λιανικό εμπόριο 21,8%. Στο σύνολο του εμπορίου 43,7%. «Το πράγμα μιλάει από μόνο του», είπε, «αν υπογραμμίσουμε την ολιγοπωλιακή διάρθρωση των αγορών στον τομέα της διανομής». Τεράστια κέρδη λοιπόν για τις λίγες μεγάλες εμπορικές φίρμες μεταξύ αυτών του Πράκτικερ, του Καρφούρ, του ΙΚΕΑ.
Να προσθέσουμε ότι σχεδόν όλα τα μεγάλα καταστήματα λιανικής πώλησης έχουν καταδικαστεί με πρόστιμα για την διαφορετική τιμή που υπάρχει από τα ράφια στα ταμεία: εν ολίγοις, καραμπινάτη κλοπή. Μιλάμε για κλοπή πέρα από την νόμιμη κλοπή που δικαιολογεί τα τεράστια κέρδη των εταιριών αυτών στο πλαίσιο της καπιταλιστικής νομιμότητας του παρασιτικού τους παραγωγικού και κοινωνικού ρόλου.
Όσο χαλαρές είναι οι εταιρίες αυτές όσον αφορά την δική τους έφεση προς την κλοπή σε βάρος των καταναλωτών, τόσο επιθετικές γίνονται όταν οι καταναλωτές αποπειραθούν να τις κλέψουν. Ας πάρουμε για παράδειγμα τα Πράκτικερ απέναντι από το Δημαρχείο Αιγάλεω. Μέσα στο κατάστημα, στην είσοδο μετά τις μπάρες, υπάρχει μια ταμπέλα που προειδοποιεί τον καταναλωτή ότι αν συλληφθεί να κλέβει θα χρεωθεί όχι μόνο την τιμή του εμπορεύματος το οποίο αποπειράθηκε να κλέψει αλλά και επιπλέον 60 ευρώ. Η ταμπέλα αυτή δηλώνει ρητά έναν εκβιασμό και πρόκειται για καραμπινάτη παρανομία σύμφωνα ακόμη και με το πιο χαλαρό αστικό νομικό καθεστώς.
Στους διαδρόμους τους καταστήματος το καθεστώς επιτήρησης είναι χαλαρό, φαινομενικά ανύπαρκτο, σε τέτοιο βαθμό που σου δίνει την εντύπωση ότι μπορείς να απαλλοτριώσεις οτιδήποτε θέλεις. Όχι όμως. Πρόκειται για επιτηδευμένη φαινομενικότητα. Κυκλοφορούν στους διαδρόμους διάφοροι τύποι και τύπισσες, υπάλληλοι εταιρίας σεκιούριτι μεταμφιεσμένοι σε πελάτες και πελάτισσες. Δεν μπορείς να φανταστείς ότι 40άρες κυρίες που περπατούν αγκαζέ στους διαδρόμους κουτσομπολεύοντας είναι ρουφιάνοι. Οι υπάλληλοι λοιπόν αυτοί αν αντιληφθούν ότι απαλλοτριώνεις κάποιο αντικείμενο σε περιμένουν μετά τα ταμεία, λίγο πριν την έξοδο, και διακριτικά σου ζητούν την απόδειξη ρωτώντας σε αν όλα όσο έχεις επάνω σου έχουν πληρωθεί. Μετά σε παίρνουν, πάντα διακριτικά, σε ένα δωματιάκι στον 1ο όροφο όπου και σου ζητάνε αυτά που έχεις απαλλοτριώσει. Σημειώνουν την τιμή των απαλλοτριωμένων αντικειμένων και σου ζητούν να πληρώσεις αυτά και επιπλέον 60 ευρώ. Κόβουν μια απόδειξη των 60 ευρώ σε μπλοκάκι με την επωνυμία της εταιρίας σεκιούριτι στο όνομά σου. Οι υπάλληλοι αυτοί είναι και οι δύο διαρκώς στο δωματιάκι μαζί σου. Η σχέση μεταξύ τους είναι η χειρότερη. Αυτή η κατάσταση έχει τις καταβολές της στον Χίτλερ που έδινε τις ίδιες αρμοδιότητες σε δυο και τρεις αξιωματικούς την ίδια στιγμή, έτσι ώστε να δημιουργεί ανταγωνισμό αλλά και συνάμα ασφαλή διεκπεραίωση των εντολών του. Για να μην λοιπόν η μια κυρία, στο συγκεκριμένο παράδειγμα, κάνει την οποιαδήποτε συμφωνία μαζί σου -που δεν θα είναι η δέουσα- τής βάζουν άλλη μια που την παρακολουθεί διαρκώς έχοντας μεταξύ τους την χειρότερη διαπροσωπική σχέση. Έτσι, η ρουφιανιά αγκαλιάζει και τις ρουφιάνες.
Σε ερώτηση προς δικηγόρο τι μπορείς να κάνεις σε αντίστοιχη περίπτωση, η απάντηση είναι να πας μεν στο δικαστήριο κατηγορούμενος για κλοπή (έστω κι ευτελούς αξίας) αλλά να κινήσεις ωστόσο, διαδικασία ενάντια τον εκβιασμό. Όλα αυτά θα σου κοστίσουν πολύ περισσότερα από το να πληρώσεις τα 60 ευρώ και να τελειώνεις (με την αμφισβητήσιμη διαβεβαίωση ότι τα στοιχεία της υπόθεσης δεν αρχειοθετούνται και καταστρέφονται έναν μήνα μετά). “Μελετημένα” πράγματα. Το κλου της υπόθεσης είναι ότι ενδέχεται η εταιρία σεκιούριτι να μην πληρώνεται καν από τα Πράκτικερ αλλά να κερδίζει από τα 60άρια ευρώ των απαλλοτριώσεων. Οπότε αντιλαμβάνεται κανείς ότι όσο πιο χαλαρά είναι τα συστήματα επιτήρησης τόσο πιο πολύ δίνονται κίνητρα για απαλλοτρίωση προς τους καταναλωτές, τόσο πιο πολύ καραδοκούν οι ρουφιάνοι και τόσο πιο πολύ επωφελείται η εταιρία από τα 60άρια.
O tempora! O mores!
