Ηχητικά τοπόσημα

Ελαιώνας, 25-03-2008. Περιπλανηθήκαμε για λίγο στον Ελαιώνα. Ήταν μια αναγνωριστική διαδρομή. Κάναμε τις πρώτες δοκιμαστικές καταγραφές ήχου. Σημείο εκκίνησης, ο σταθμός του μετρό, που βρίσκεται πάνω στην Ιερά Οδό και θυμίζει τα ξεχασμένα μοτέλ στην έρημο της αμερικανικής επαρχίας. Οι πρώτες εντυπώσεις που είχαμε αμέσως μόλις ανεβήκαμε από το σταθμό ήταν η απώλεια της κατοικημένης αστικότητας και μια απλωμένη εγκατάλειψη και ακινησία σαν σκληρό κέλυφος που σπάσαμε με την παρουσία μας. Συναντηθήκαμε στη 13:00 το μεσημέρι. Αργία. Δεν ήμασταν σίγουροι ποια κατεύθυνση θα έπρεπε να ακολουθήσουμε αρχικά. Πήραμε τη μεγάλη κάθετη αρτηρία που προχωράει βόρεια, πίσω από το σταθμό, παράλληλα με τον ψηλό τοίχο του στρατοπέδου. Στην αριστερή πλευρά μεγάλα κενά, παραμελημένες προσόψεις εργοστασίων, βιοτεχνικών χώρων, πιο πάνω ένα μεγάλο βενζινάδικο με συνεργείο και μάντρα αυτοκινήτων. Φυσούσε δυνατά. Μόνιμος ο έντονος ήχος από το θρόισμα των φύλλων στα δέντρα. Διακοπτόταν από το θόρυβο των σπάνια διερχόμενων αυτοκινήτων. Σκόνη που χόρευε στον αέρα μαζί με τα σκουπίδια του δρόμου. Η Μαρκόνι δεν έχει παντού πεζοδρόμια. Περπατούσαμε στις άκρες μέσα στα χορτάρια. Στρίψαμε δεξιά λίγα τετράγωνα πάνω από το στρατόπεδο. Μπήκαμε σε ένα δρόμο με χαμηλά σπίτια, αυλές, κήπους και μικρούς πεζοδρόμους. Περάσαμε μια παιδική χαρά μέσα σε ένα κοινόχρηστο οικόπεδο, πίσω από έναν μισογκρεμισμένο τοίχο. Λίγο πιο κάτω ένα μικρό δημόσιο τετράγωνο με παγκάκια και χορτάρια ψηλά μέχρι τη μέση μας. Δυο άντρες καθισμένοι στο παγκάκι, σχεδόν κρυμμένοι, σταμάτησαν να μιλάνε και μας παρακολούθησαν με το βλέμμα να περνάμε. Στο τέλος του δρόμου ένα εργοστάσιο και ένα καμένο λεωφορείο στην άκρη. Αριστερά, ένα τεράστιο οικόπεδο περιφραγμένο και στο βάθος, πίσω από τη θολή ατμόσφαιρα της πόλης, θέα ο βράχος της ακρόπολης. Αποφασίσαμε να επιστρέψουμε πάλι στο σταθμό. Μίτος της Αριάδνης ο ψηλός τοίχος του στρατοπέδου στην οδό Ευκαλύπτων. Στη σειρά οι ψηλοί ευκάλυπτοι βούιζαν. Η αίσθηση της πόλης απομακρυνόταν συνεχώς σ’ αυτή την πλευρά του Ελαιώνα. Βρεθήκαμε πάλι στην Ιερά οδό. Περάσαμε απέναντι και χωθήκαμε στο δρόμο που προχωρά νότια μέχρι το μεγάλο άνοιγμα. Δεξιά το εργοτάξιο του Αττικού Μετρό και αριστερά το τεράστιο εργοτάξιο του Βωβού. Ο Λ.Ν. έμεινε πίσω και κατέγραφε τον ήχο από τα δύο εργοτάξια που υπολειτουργούσαν και τα χτυπήματα του αέρα πάνω στα αστικά θραύσματα. Μιλήσαμε με τους δύο φύλακες του Βωβού. Φλυαρούσαν πρόθυμα για την αλλαγή που θα έρθει στην περιοχή, τα χρήματα που επενδύονται, τις κόντρες που άρχισαν. Ενώ η Σ.Α. φωτογράφιζε τον περιφραγμένο χώρο με τα μάρμαρα, ένα τζιπ σταμάτησε μπροστά της και ο ασπρομάλλης οδηγός τη ρώτησε επιτακτικά: «Είναι καλλιτεχνικές οι φωτογραφίες;.» Διασχίσαμε τελικά όλη τη νότια οδό. Περάσαμε κατά μήκος του εργοστασίου της Softex. Από το φουγάρο έβγαινε καπνός και φαινόταν να δουλεύει κανονικά. Γυρίσαμε πίσω και ρωτήσαμε το θυρωρό αν μπορούμε να το επισκεφτούμε. Μας είπε ότι δεν είναι κανένας, μόνο αυτοί που κάνουν βάρδιες και πως αποκλείεται να μας αφήσει να περάσουμε. Προχωρήσαμε στην Αγίου Πολυκάρπου. Περάσαμε τον τεράστιο περιφραγμένο χώρο στα δεξιά, που προορίζεται για το γήπεδο, τη διασταύρωση και βρεθήκαμε πίσω από τη Γεωπονική Σχολή. Ρίξαμε μια ματιά στον αμπελώνα, την εκκλησία του Αγίου Πολύκαρπου και κατευθυνθήκαμε διασχίζοντας την Κωνσταντινουπόλεως προς το Γκάζι.

—

Ηχογραφημένο το κείμενο μαζί με τις ηχητικές καταγραφές από τον Ελαιώνα τοποθετήθηκαν σε διάφορα σημεία της διαδρομής από την Πλατεία Κουλούρη στο Γκάζι μέχρι το σταθμό του Μετρό Ελαιώνας. Η Κοινότητα Ανοικοδόμησης συμμετείχε μ’ αυτή τη χειρονομία στη δράση που οργάνωσε το Δίκτυο Νομαδική Αρχιτεκτονική στον Ελαιώνα.

—

Ηχογραφήσεις και επεξεργασία ήχου: Λέανδρος Ντούνης
Εκφώνηση: Στέλλα Αποστόλου
Κείμενο: Κατερίνα Νασιώκα – Στέλλα Αποστόλου
Graphics: Γιώργος Βιτσαρόπουλος

Περιπλανώμενοι:
Λέανδρος Ντούνης
Στέλλα Αποστόλου
Κατερίνα Νασιώκα
Τζέλα Ταγκαλίδου
Γιώργος Βιτσαρόπουλος

Διαδρομή στον Ελαιώνα:
Αντώνης Χατζηθωμάς
Κατερίνα Νασιώκα
Χάρης Ραφτογιάννης
Μάνος Κορνελάκης
Χάρης Κοντοσφύρης

Φωτογραφία
Χάρης Κοντοσφύρης / Τοπόσημο στην είσοδο του εργοστασίου της Softex